Logo

Харилцагч талууд

Нүүр хуудас Иргэдийн оролцоо Харилцагч талууд

1. Парламент:

Төрийн аудитын байгууллага нь Монгол Улсын хөгжлийн бодлого, зорилтуудыг хэрэгжүүлэхэд чиглэсэн эдийн засаг, нийгмийн өндөр үр нөлөөтэй төрийн аудитыг гүйцэтгэх эрхэм зорилготой болно.

Төрийн санхүү, төсөв, нийтийн өмчийг хууль ёсны дагуу арвилан хэмнэлттэй, үр ашигтай, үр нөлөөтэйгөөр төлөвлөх, хуваарилах, ашиглах, зарцуулах үйл ажиллагаанд хараат бус хяналтыг хэрэгжүүлж, төрийн санхүүгийн удирдлагыг сайжруулахад Улсын Их Хуралтай харилцах харилцаа нэн чухал үүрэгтэй байдаг.

Төрийн аудитын байгууллага нь Улсын Их Хуралтай дараах үндсэн чиглэлүүдийн дагуу байнгын харилцаа холбоотой ажилладаг. Үүнд:

  • УИХ-ын санхүүгийн тайланд аудит хийх, хэрэв УИХ хүсэлт гаргасан тохиолдолд түүний үйл ажиллагаанд бусад төрөл, хэлбэрээр аудит хийх;
  • Аудитын байгууллагын удирдлагыг томилуулах;
  • Аудитын байгууллагын орон тооны дээд хязгаарыг батлуулах;
  • Аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны жилийн тайланг танилцуулах;
  • Аудитын сэдвийг танилцуулж, шийдвэрлүүлэх;
  • Төлөвлөгөөт болон төлөвлөгөөт бус аудитын тайланг хүргүүлэн танилцуулах;
  • Төрийн санхүү, төсвийн хяналтыг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой асуудлаар санал, зөвлөмж бэлтгэн танилцуулах;
  • Улсын нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын өрийн тайлан болон санхүүгийн нэгдсэн тайлан, жилийн төсвийн төсөлд аудит хийн дүгнэлтийг танилцуулах.
  • Аудитын байгууллагын үйл ажиллагааны хараат бус байдал, зохион байгуулалттай холбоотой асуудлаар санал хүргүүлж, шийдвэрлүүлэх;

Та манай харилцагч тал болох Улсын Их Хуралтай холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой. www.parliament.mn

2. Хэвлэл, мэдээллийн байгууллагууд:

Хэвлэл мэдээллийн харилцагч талд олон нийтийг үнэн зөв, бодитой мэдээллээр шуурхай, тогтмол хангах зорилго бүхий сонин сэтгүүл, телевиз, радио, мэдээллийн агентлаг, цахим сайт зэрэг үйл ажиллагаа эрхлэн явуулдаг байгууллагууд юм. Хэвлэл мэдээллийн байгууллага, сэтгүүлчид нь төр ба ард түмний холбогч гүүр нь байдаг.

Төрийн аудитын байгууллага Хэвлэл мэдээллийн байгууллага хоорондын ажлын уялдаа холбоо, харилцаа, хамтын ажиллагаа нь төсвийн зарцуулалтыг үр ашигтай, үр өгөөжтэй байлгаж, төрийн санхүүгийн үйл ажиллагаанд хөндлөнгийн хяналтыг нэмэгдүүлж, хариуцлагыг сайжруулсанаар иргэдийн амьдралд эерэг нөлөө авч ирэхүйц байхад чиглэгдэж байна. Төрийн аудитын байгууллага нь хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудад аудитын үйл ажиллагаа, аудитын тайланг нээлттэй мэдээлж хамтран ажиллаж байна.

Хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудын хувьд Төрийн аудитын байгууллагаас гаргасан аудитын тайлан, дүгнэлтүүдийг мэдээллийн баталгаатай эх сурвалжаа болгон ашигласнаар ард түмний дуу хоолой болж, сайн засаглалыг бэхжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах чухал үүрэг гүйцэтгэдэг.

Аудитын тайлан, дүгнэлт, зөвлөмж, акт, албан шаардлагын биелэлтийн хэрэгжилтийн талаарх мэдээллийг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр дамжуулан олон нийт, иргэдэд энгийн ойлгомжтой, хүргэж, иргэдийн оролцоог дэмжин ажиллах нь Төрийн аудитын байгууллагын томоохон зорилтуудын нэг юм.

Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр гарч буй иргэд олон нийтийн ашиг сонирхлыг хөндсөн, үнэн зөв хариулт хүссэн, олон нийтийн анхаарлыг татсан асуудал хөндсөн мэдээ, мэдээллийг тандан судалж, аудитын сэдэв боловсруулах үйл явцдаа бид ашиглаж байна.

Үндэсний аудитын газрын Харилцаа, хамтын ажиллагааны газар Төрийн аудитын байгууллагаас гаргаж буй аудитын тайлан үр дүн, зөвлөмжийг олон нийтэд хүртээмжтэй, хүргэхэд хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд, сэтгүүлчидтэй нээлттэй хамтарч ажиллахдаа таатай байна.

3. Мэргэжлийн болон академик байгууллагууд:

Төрийн аудитын байгууллага нь эрдэмтэн, судлаачдын судалгааны үр дүнг аудитад ашиглах, мэргэжлийн хөндлөнгийн шинжээч шаардагдах зарим аудитад нарийн мэргэжлийн шинжээч татан оролцуулж үйлчилгээ, зөвлөгөө авах хуулийн зохицуулалттай.

Төрийн аудитын тухай хуулийн дээрх зохицуулалтын хүрээнд шинжээч, мэргэжлийн байгууллагуудтай үр нөлөө бүхий хамтын ажиллагаа бий болгох горим тогтолцоо бий болгон ажиллаж байна. Шаардлагатай тохиолдолд нарийн мэргэжлийн хөндлөнгийн шинжээч, экспертийг аудитад оролцуулах нь цаг хугацаа, хөрөнгө, хүний нөөц хэмнэх, аудитын чадварлаг баг бүрдүүлэхээс гадна аудитын чанар, үр нөлөөг дээшлүүлэх чухал нөлөөтэй юм.

Төрийн аудитын байгууллага нарийн мэргэжлийн шинжээч болон мэргэжлийн байгууллагын талаарх мэдээллийн сан бий болгож, аудитын үйл ажиллагаанд ашиглаж байгаа нь тэдгээртэй харилцах харилцааг өргөжүүлж, шинжээчийг оновчтой сонгох боломжийг нэмэгдүүлж байна.

Мэргэжлийн болон судалгааны байгууллагуудтай хийж буй харилцаа нь нийгэмд тулгарч буй асуудлыг аудитын эрсдэлийг тодорхойлох төлөвлөлтийн үе шатанд харгалзан үзэж, аудитын дүгнэлтэд тусган УИХ, ЗГ-т уламжилж шийдвэрлүүлэх боломжийг бүрдүүлж байгаа харилцан ашигтай, үр дүнтэй харилцаа гэдгийг харуулж байна.

Төрийн аудитын байгууллага болон мэргэжлийн байгууллага, шинжээчийн хамтын ажиллагааны үр дүнд аудитын чанар үр нөлөө сайжирч иргэд олон нийтийн ашиг сонирхолд нийцсэн шийдэл гаргах нөхцөл бүрдэхээс гадна төрийн санхүү, төсвийн хяналтыг үр дүнтэй хэрэгжүүлэх хүчин зүйл болно.

4. Иргэний нийгмийн байгууллага:

Монгол Улсын Төрийн аудитын байгууллага болон иргэд, олон нийт, төрийн бус байгууллагуудын хоорондын хамтын ажиллагааны тогтолцоог бий болгох, төрийн аудитын чанар, үр дүнг дээшлүүлэх, иргэд олон нийтийн оролцоог төрийн аудитын үйл ажиллагаанд татан оролцуулах, ил тод нээлттэй үнэн зөв мэдээллийг хүргэх зорилгоор “Төрийн аудитын үйл ажиллагаанд иргэдийн оролцоог хангах стратеги” төлөвлөгөөг 2020 онд батлан, хэрэгжүүлж байна.

Аудитын үр дүн, чанарыг сайжруулахад иргэд, иргэний нийгмийн байгууллагын оролцоо, мэргэжлийн холбоод, судлаачдын өгсөн санал чухал үүрэгтэй тул аудитын урьдчилсан судалгааны ажлын хүрээнд холбогдох мэргэжлийн холбоод, эрдэмтэн, судлаачдын оролцоог нэмэгдүүлэхэд Төрийн аудитын байгууллага өндөр ач холбогдол өгч бодлого, стратегидаа тусган ажиллаж байгаа.

Тус стратегийг хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөнд тусгасны дагуу мэргэжлийн болон академик байгууллагуудын мэдээллийн сан үүсгэн, 2020 оноос хойш аудитын тодорхой үе шатны ажлуудад иргэний нийгмийн байгууллагуудыг оролцуулан, саналыг авч, хэлэлцүүлэг өрнүүлэн оролцоог хангаж байгаа бөгөөд цаашид аудитын үйл ажиллагаанд иргэдийг оролцуулах ажлыг эрчимжүүлэх зорилго тавин ажиллаж байна.

Монгол Улсын иргэний нийгмийн томоохон байгууллагууд

Монгол Улсад идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулдаг иргэний нийгмийн нэгдсэн сүлжээ болон холбоодыг онцлон толилуулж байна. Сүлжээ байгууллага нь нэг салбарт хамтран ажилладаг боловч үйл ажиллагааны цар хүрээ, чиг үүргийн хувьд өөр хоорондоо ялгаатай бие даасан байгууллагуудаас бүрддэг.

Нэгдсэн төв болон сүлжээ байгууллагууд

  1. “Бүх нийтийн боловсролын төлөө” Иргэний нийгмийн үндэсний эвсэл - https://all4education.mn/
  2. Ардчиллын боловсрол төв - http://www.demo.org.mn/
  3. Монголын байгаль орчны иргэний зөвлөл - http://mecc.mn/
  4. Монголын хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн нэгдсэн холбоо
  5. Монголын хараагүйчүүдийн үндэсний холбоо
  6. Монголын эмэгтэйчүүдийн сан - https://mones.org.mn/
  7. Монголын эмэгтэйчүүдийн Монфемнет үндэсний сүлжээ - https://www.monfemnet.org/
  8. “Төлсөн авснаа нийтэл” эвсэл - https://tanevsel.wordpress.com/

Олон нийтэд танигдсан иргэний нийгмийн байгууллагууд

  1. Хүний эрх хөгжил төв - http://www.chrd.org.mn/
  2. Глоб интернэшнл ТББ - http://www.globeinter.org.mn/
  3. Либерал эмэгтэйчүүдийн оюуны сан - http://www.leos.org.mn/
  4. Монголын ахмадын холбоо - http://maep.mn/
  5. Монголын улаан загалмай нийгэмлэг - https://redcross.mn/
  6. Монголын эмэгтэйчүүдийн холбоо - https://www.facebook.com/groups/589056484461552/
  7. Монголын эмэгтэйчүүдийн сан - https://mones.org.mn/environmental-justice-and-womens-rights/
  8. Монголын залуучуудын холбоо - http://www.myf.mn/
  9. Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төв - https://safefuture.mn/
  10. Нээлттэй нийгэм форум - http://www.forum.mn/
  11. Хэвлэлийн хүрээлэн - https://pressinst.org.mn/
  12. Сургалт, үнэлгээ, судалгааны институт
  13. Транспэрэнси Интернэшнл Монгол - https://www.transparency.org/en/countries/mongolia
  14. Нийгмийн дэвшил эмэгтэйчүүдийн хөдөлгөөн - http://www.wsp.mn/

Төрийн аудитын байгууллага бидэнтэй хуулийн хүрээнд хамтарч ажиллах иргэний нийгэмлэгийн байгууллагуудыг урьж байна.

5. Шалгагдагч байгууллага:

Төрийн аудитын байгууллага нь Олон улсын аудитын дээд байгууллагын гишүүний хувьд манай улсын эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд тулгарч болохуйц нөхцөл байдлыг үнэлж, сайн туршлага, эрсдэлд суурилсан төрийн аудитыг хэрэгжүүлж дүн шинжилгээнд үндэслэн зохистой арга хэмжээ авч ажиллахад гүйцэтгэх засаглалд байнгын зөвлөн туслах үүрэгтэй ажилладаг.

Монгол Улсын төрийн аудитын байгууллага хуулиар тогтоосон бүрэн эрх, чиг үүргээ хэрэгжүүлэхдээ Аудитын дээд байгууллагуудын Олон улсын байгууллага ИНТОСАЙ-н Мэргэжлийн стандартын хорооноос баталсан олон улсын стандарт /АДБОУС/-ыг баримтлан  харилцагч талуудын томоохон бүрэлдэхүүн хэсэг болох 6500 гаруй шалгагдагч байгууллагуудтай харилцаж санхүүгийн, гүйцэтгэлийн, нийцлийн аудит хийх чиг үүргээ хэрэгжүүлдэг.

Төрийн аудитын тухай хуульд "шалгагдагч этгээд" гэж төсвийн байгууллага, тусгай сан, төрийн болон орон нутгийн өмчит, төрийн болон орон нутгийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээд, төрийн чиг үүргийг хууль тогтоомж, гэрээний үндсэн дээр шилжүүлэн авсан этгээд болон хуульд заасны дагуу төрийн аудит хийгдэх аливаа этгээдийг хамруулан ойлгоно гэж тодорхойлсон.

Төрийн аудитын тухай хууль болон төсвийн тухай хуульд төрийн аудитын байгууллага болон шалгагдагч этгээдийн харилцаа, эрх, үүргийг хуульчлан зохицуулсан тул бидний харилцаа хуульд нийцсэн байдлаар тогтмол үр дүнтэй хэрэгжиж байна.

Төрийн аудитын байгууллага Төсвийн тухай хуульд заасан шаардлагын дагуу шалгагдагч этгээд буюу шат шатны төсвийн захирагч нарын жилийн санхүүгийн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлийн тайланд санхүүгийн тайлангийн аудит хийж баталгаажуулдаг. Энэ нь Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэлд аудит хийж дүгнэлт гарган харилцагч талуудад тайлагнахад чиглэсэн үйл явц юм.

Төрийн санхүү, төсвийн хяналтыг хэрэгжүүлэх хүрээнд хийдэг дээрх аудитын чанар, үр нөлөөг дээшлүүлэхэд чиглэсэн эрх зүйн болон стандартын шинэчлэл хийж тодорхой үр дүнд хүрч байна.

Төрийн аудитын байгууллага аудитын явцад шалгагдагч байгууллагатай харилцах стандартуудыг мөрддөг бөгөөд аудитаар илэрсэн алдаа, зөрчилтэй асуудлыг залруулах, цаашид давтан гаргахгүй байх албан шаардлага, зөвлөмжийг шалгагдагч байгууллагад хүргүүлэн биелэлтийг тооцож ажиллах , үр нөлөө бүхий  горим тогтолцоо бүрдүүлэн ажиллаж байна.

Аудитад шаардлагатай цахим мэдээллийн нэгдсэн систем бий болгож, шалгагдагч этгээдийн цахим мэдээллийн сан, гүйлгээ, бүртгэл зэрэгт цахим хэлбэрээр аудит хийж харилцааг хялбарчлах, дүн шинжилгээ хийх, эрсдэл тодорхойлох зэрэг үйл ажиллагаанд ашиглаж байна.

Гүйцэтгэлийн аудитаар шалгагдагч этгээдийн бодлого, үйл ажиллагаа, чиг үүргийн хэрэгжилт, төсөл, хөтөлбөр, арга хэмжээний гүйцэтгэл нь арвилан хэмнэлт, үр ашиг, үр нөлөөтэй эсэхэд аудит хийж, шалгагдагч байгууллагын тогтолцоо, үйл ажиллагааны зохион байгуулалт, түүний хэмжилт, дотооод хяналтын үр нөлөөтэй эсэхэд дүгнэлт өгчь сайжруулах чиглэлээр зөвлөмж хүргүүлдэг.

Мөн шалгагдагч байгууллагын үйл ажиллагаан төрийн санхүү, төсөв, нийтийн өмчтэй холбоотой хууль тогтоомж, захиргааны хэм хэмжээний болон бусад эрх зүйн актыг хэрхэн хэрэгжүүлж байгаад нийцлийн аудит хийж байна.

Та манай харилцагч тал болох гол шалгагдагч талууд холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой.

 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар- https://president.mn/

Монгол Улсын Их Хурлын Тамгын газар- http://www.parliament.mn/

Монгол Улсын Ерөнхий сайд - https://mongolia.gov.mn/

  • Тагнуулын ерөнхий газар- https://gia.gov.mn/
  • Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн газар- https://www.cita.gov.mn/
  • Үндэсний хөгжлийн газар- http://nda.gov.mn/
  • Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газар- http://www.pcsp.gov.mn/

Монгол Улсын Шадар сайд- https://mongolia.gov.mn/#

  • Онцгой байдлын ерөнхий газар- https://nema.gov.mn/
  • Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө газар- https://www.afccp.gov.mn/
  • Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар- http://inspection.gov.mn/new/
  • Худалдан авах ажиллагааны газар- https://www.e-tender.mn/
  • Стандартчилал, хэмжил зүйн газар- https://www.masm.gov.mn/

Монгол Улсын Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар- https://cabinet.gov.mn/

Монгол Улсын Засгийн газрын яамд:

  • Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам- https://www.mne.mn/
  • Батлан хамгаалах яам- http://mod.gov.mn/
  • Гадаад харилцааны яам- https://mfa.gov.mn/
  • Сангийн яам- https://mof.gov.mn/
  • Хууль зүй, дотоод хэргийн яам- https://mojha.gov.mn/newmojha/
  • Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яам- https://www.mlsp.gov.mn/
  • Барилга, хот байгуулалтын яам- https://mcud.gov.mn/
  • Боловсрол, шинжлэх ухааны яам- https://www.meds.gov.mn/
  • Зам, тээврийн хөгжлийн яам- https://mrtd.gov.mn/
  • Соёлын яам- https://moc.gov.mn/
  • Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яам- https://mmhi.gov.mn/
  • Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам- https://www.mofa.gov.mn/exp/
  • Эрчим хүчний яам- http://www.energy.gov.mn/
  • Эрүүл мэндийн яам- https://moh.gov.mn/

 

Шалгагдагч байгууллагууд:

  • Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газар- https://cabinet.gov.mn/
  • Төрийн албаны зөвлөл- https://csc.gov.mn/home
  • Авлигатай тэмцэх газар- https://iaac.mn/
  • Монгол банк- https://www.mongolbank.mn/
  • Сонгуулийн ерөнхий хороо- https://www.gec.gov.mn/

 

 

Агентлаг

  • Цагдаагийн ерөнхий газар- https://police.gov.mn/
  • Хил хамгаалах ерөнхий газар- http://bpo.gov.mn/
  • Зэвсэгт хүчний жанжин штаб- http://gsmaf.gov.mn/
  • Цаг уур, орчны шинжилгээний газар- http://www.tsag-agaar.gov.mn/
  • Гаалийн ерөнхий газар- http://www.ecustoms.mn/
  • Татварын ерөнхий газар- https://www.mta.mn/
  • Улсын бүртгэл, оюуны өмчийн ерөнхий газар- https://burtgel.mn/#/home
  • Архивын ерөнхий газар- http://www.archives.gov.mn/en
  • Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газар- http://cd.gov.mn/
  • Гадаадын иргэн, харьяатын газар- https://immigration.gov.mn/en/
  • Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газар- https://gazar.gov.mn/
  • Иргэний нисэхийн ерөнхий газар- https://www.mcaa.gov.mn/?lang=en
  • Ашигт малтмал, газрын тосны газар- https://www.mrpam.gov.mn/
  • Соёл, урлагийн газар- https://culture.gov.mn/
  • Биеийн тамир, спортын газар- https://sport.gov.mn/
  • Мал эмнэлгийн ерөнхий газар- https://vet.gov.mn/
  • Эрүүл мэнд, нийгмийн даатгалын ерөнхий газар- http://www.ndaatgal.mn/v1/
  • Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газар- http://hudulmur-halamj.gov.mn/
  • Гэр бүл, хүүхэд, залуучуудын хөгжлийн газар- https://www.fcy.gov.mn/

6. Хуулийн байгууллага:

Нийтийн эрх ашгийн төлөө Засгийн газрын хүлээх хариуцлага, үйл ажиллагааны үр ашиг, үр нөлөөг дээшлүүлэхэд хөндлөнгийн хараат бус аудитыг чанартай гүйцэтгэж, аудитын явцад илэрсэн төлбөр, зөрчлийг барагдуулах акт, албан шаардлага өгөх, хууль тогтоомж, эрх зүйн хэм хэмжээ тогтоосон бусад шийдвэрийг хэрэгжүүлэх асуудлаар холбогдох хуулийн байгууллагуудтай идэвхтэй хамтран ажиллаж байна.

7. Донор байгууллагууд:

Төрийн аудитын байгууллага нь олон улсын байгууллага, гадаад орны санхүүжилттэй байгууллага, аж ахуйн нэгж, төсөл, хөтөлбөрийн үйл ажиллагаанд тэдний хүсэлтээр аудит хийх бүрэн эрхтэй ба олон улсын байгууллага, гадаад орны Засгийн газар, байгууллага, иргэдээс Монгол Улсын Засгийн газар, төсвийн байгууллагад олгосон зээл, тусламж, хандивын ашиглалт, зарцуулалт, үр дүнд аудит хийх замаар хамтарч ажилладаг.

Төрийн аудитын байгууллагын хүний нөөцийг чадавхжуулах, олон улсын стандарт, заавруудыг нутагшуулж аудитын үйл ажиллагаанд ашиглах, аудитад мэдээллийн технологийг нэвтрүүлэх, олон нийтэд үйл ажиллагаагаа ил тод нээлттэй, хүртээмжтэй байлгах зэрэг ажлуудыг тогтмолжуулах, олон улсын чиг хандлагад нийцүүлэн хөгжүүлэхэд донор байгууллагуудын оруулж буй хувь нэмэр өндөр ач холбогдолтой.

Төрийн аудитын байгууллагын чадавхыг бэхжүүлэх, нийгмийн бүхий л салбарыг хамарсан өргөн хүрээний асуудлаар үнэлэлт, дүгнэлт өгөх чадвар бүхий мэргэшсэн хүний нөөцийг бүрдүүлэх талаар Олон улсын аудитын дээд байгууллагууд болон донор байгууллагуудтай хамтран төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлж ажилладаг.

Дэлхийн банк

Дэлхийн банк нь  "Сэргээн босголт, хөгжлийн олон улсын банк" нэртэйгээр 1944 онд үүсгэн байгуулагдсан. Дэлхийн хоёрдугаар дайны дараах сэргээн босголтын ажлыг хурдавчлуулах зорилготойгоор үйл ажиллагаагаа  эхэлж байхдаа Дэлхийн банк 38 гишүүнтэй байсан бол өдгөө 188 гишүүнтэй болж, дэлхийн бараг бүх улс орныг хамарчээ. Гишүүн орнуудын тоо нэмэгдэж, тэдний хэрэгцээ өөрчлөгдөхийн хэрээр АНУ-ын Вашингтонд төвтэй Дэлхийн банк өргөжин тэлж, одоогийн байдлаар 5 агентлагаас бүрдэж байгаа бөгөөд ойролцоогоор 130 гаруй оронд үйл ажиллагаагаа явуулж байна. 

Монгол Улс Дэлхийн банкинд 1991 онд гишүүнээр элссэн ба Монгол дахь Суурин төлөөлөгчийн газраа 1988 онд нээсэн. Өнөөг хүртэл Дэлхийн банк олон улсын хөгжлийн ассоциациар дамжуулан Монгол Улсад хүүгүй зээлийн тусламжийг өгч, мөн техникийн туслалцаа, зөвлөгөө өгөн хамтран ажиллаж ирсэн. Монгол Улсын Үндэсний аудитын газар нь Дэлхийн банктай хамтран “Монгол Улсад засаглалыг бэхжүүлэх төсөл”-ийг  хэрэгжүүлж байна.

Та манай харилцагч тал болох Дэлхийн банктай холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой.

https://www.worldbank.org/en/home, https://www.worldbank.org/mn/country/mongolia

 

Азийн хөгжлийн банк

Азийн хөгжлийн банкнаас Монгол Улсад хэрэгжүүлж буй Түншлэлийн стратеги нь дэд бүтцийг хөгжүүлэх, сэргээгдэх эрчим хүчний үйлдвэрлэлийг дэмжих, бүс нутгийн эдийн засгийн интеграцчиллыг эрчимжүүлэх, хотын суурь үйлчилгээний хүртээмжийг нэмэгдүүлэх, хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэлийг дэмжих зэрэгт чиглэж байна.

Азийн хөгжлийн банк нь цахилгаан, дулаан, сэргээгдэх эрчим хүч, ус хангамж зэрэг олон чиглэлд түншлэлийн харилцааг бий болгож, үйлчилгээний чанар хүртээмжид дэвшил гаргах, хувийн хэвшлийн оролцоог нэмэгдүүлэх, ногоон хөгжлийг цогцлоох чиглэлээр ажилладаг. Түүнчлэн, Монгол Улсын өмнө тулгарч буй хөгжлийн сорилтуудыг шийдвэрлэхэд зориулсан бодлогын цуврал баримт бичиг зэрэг мэдлэгийн бүтээгдэхүүн болон нэмэлт санхүүжилтийг бий болгох үүднээс хамтарсан санхүүжилтийн түншлэлийн үйл ажиллагааг явуулж байна..

Монгол Улсын Үндэсний аудитын газарт Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр “Төрийн аудитын байгууллагын чадавхыг бэхжүүлэх техник туслалцааны төсөл”-ийг хэрэгжүүлж байна.

Та манай харилцагч тал болох Азийн хөгжлийн банктай холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой.

 https://www.adb.org/, https://www.adb.org/countries/mongolia/main

 

Европын холбоо

Европын холбоо нь Европ тивийн 27 тусгаар улсын эдийн засагулс төрийн нэгдэл юм. Урьд нь байсан Европын нүүрс гангийн нийгэмлэг, болон Европын эдийн засгийн нийгэмлэгийг 1958 онд нэгтгэж, 6 улсын гишүүнчлэлтэйгээр Европын нийгэмлэгийг байгуулжээ. Жил ирэх тусам гишүүн орнуудын тоо нэмэгдэж, үйл ажиллагаа нь бүх талаар өргөжсөөр 1992 оны "Маастрихт"-ын гэрээгээр тохиролцож, Европын холбоо (ЕХ) хэмээх одоогийн нэрээ авч 1993 оны 11 дүгээр сарын 1-нээс хүчин төгөлдөр болжээ.

Монгол Улс, Европын холбооны хамтын ажиллагааны эхлэл 1993 онд Худалдаа, хамтын ажиллагааны хэлэлцээр байгуулагдснаар тавигдсан. Монгол Улсын Үндэсний аудитын газарт Европын холбооны санхүүжилттэй 2 төсөл хэрэгжиж байна.

Та манай харилцагч тал болох ЕХ-той холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой.

 https://european-union.europa.eu/index_en

 

Нэгдсэн үндэстний байгууллага

Нэгдсэн үндэстний байгууллага (НҮБ) нь олон улсын хууль, эдийн засгийн хөгжил, аюулгүй байдал, нийгмийн асуудлууд болон хүний эрхийн талаар хамтран ажиллах зорилго бүхий олон улсын байгууллага юм. Монгол Улс 1961 онд НҮБ-д гишүүнээр элссэн. Өнгөрсөн жаран жилд НҮБ болон Монгол Улс хоорондын харилцаа нь батжин бэхжиж харилцан үр ашигтай түншлэлийн харилцаа болон төлөвшсөн. Монгол Улсын Засгийн газраас боловсруулсан Тогтвортой хөгжлийн урт хугацааны баримт бичиг болох “Алсын хараа 2050”-д тодорхойлсон хөгжлийн зорилгодоо хүрэхэд нь Монгол Улс дахь НҮБ-ын системийн байгууллагууд дэмжлэг үзүүлж байна.

Монгол Улсын Үндэсний аудитын газар нь Монгол Улсын Засгийн газар, НҮБ-аас хамтран хэрэгжүүлж буй НҮБ-ын “Тогтвортой хөгжлийн зорилтуудыг дэмжих хамтарсан сан”-гийн санхүүжилтээр “Монгол Улсад тогтвортой хөгжлийн санхүүжилтийн нэгдсэн тогтолцоог нэвтрүүлэх нь” хамтарсан хөтөлбөрийн хүрээнд Төрийн аудитын байгууллагын аудиторуудад зориулсан цахим сургалтын материалыг боловсруулж байна.

Та манай харилцагч тал болох Нэгдсэн үндэсний байгууллагатай холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой.

 https://www.un.org/en/, https://mongolia.un.org/mn

 

НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр

Нэгдсэн үндэстний байгууллагын Хөгжлийн хөтөлбөр нь эх дэлхийгээ хамгаалж, ядуурлыг арилгах чиглэлээр нийт 170 орчим улс орон, нутаг дэвсгэрт салбараа байгуулан ажиллаж байна. НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр нь улс орнуудад хүчтэй бодлого, ур чадвар, түншлэл, институцуудыг хөгжүүлэхэд нь тусладаг.

Монгол Улсын Үндэсний аудитын газар нь Нэгдсэн үндэстний байгууллагын хөгжлийн хөтөлбөртэй хамтран “Монгол Улсад тогтвортой хөгжлийн зорилттой уялдсан төсвийн төлөвлөлтөөр хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих нь” төслийг 2021 оноос эхлэн хэрэгжүүлж байна.

Та манай харилцагч тал болох НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөртэй холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой.

 https://www.undp.org/, https://www.mn.undp.org/content/mongolia/en/home.html

 

Аудитын дээд байгууллагуудын олон улсын байгууллага – ИНТОСАИ

Аудитын дээд байгууллагуудын олон улсын байгууллага (ИНТОСАИ – INTOSAI) нь бие даасан, хараат бус, мэргэжлийн олон улсын байгууллага юм.

Тус байгууллагын гол зорилго нь:

  • Аудитын дээд байгууллагуудад дэмжлэг үзүүлэх
  • Мэдлэг болон туршлага солилцохыг дэмжих
  • Олон улсын аудитын байгууллагын хүрээнд нийтээр хүлээн зөвшөөрөгдсөн Аудитын дээд байгууллагуудын дуу хоолой болох
  • Төрийн аудитын байгууллагын стандартыг тогтоох
  • Үндэсний сайн засаглалыг дэмжих
  • Аудитын дээд байгууллагуудын чадавхыг хөгжүүлэх, хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх, гүйцэтгэлийн тасралтгүй үйл ажиллагааг сайжруулахад дэмжлэг үзүүлэхэд оршино.

ИНТОСАИ нь дэргэдээ Хандивлагч орнуудын хамтын ажиллагааны хороотой. Тус хороо нь хөгжлийн 23 түнш байгууллага хоорондын стратегийн дэлхийн түншлэл юм. Монгол Улсын Үндэсний аудитын газар нь 1996 онд ИНТОСАИ-н бүрэн эрхт гишүүнээр элсэн орсон байна.

Та манай харилцагч тал болох ИНТОСАИ-той холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой.

https://www.intosai.org/

 

Аудитын дээд байгууллагуудын Азийн байгууллага – АСОСАИ

Аудитын дээд байгууллагуудын Азийн байгууллага (АСОСАИ – ASOSAI) нь Аудитын дээд байгууллагуудын олон улсын байгууллагын Бүс нутгийн нэгжүүдийн нэг юм. АСОСАИ нь анх 1979 онд 11 гишүүнтэйгээр байгуулагдсан бөгөөд өдгөө 47 гишүүнтэй болон өргөжсөн байна. Монгол Улсын Үндэсний аудитын газар нь 1996 онд АСОСАИ-д гишүүнээр элсэн орж хамтран ажиллаж байна.

Та манай харилцагч тал болох АСОСАИ-тай холбоотой дэлгэрэнгүй мэдээллийг дараах холбоосоос авах боломжтой.

 https://asosai.org/asosai/

8. Аудитын хуулийн этгээд:

Монгол улсад бүртгэлтэй 150 ХУВИЙН АУДИТЫН КОМПАНИ, эдгээр компаниудад ажилладаг 506 аудитор бүртгэлтэй байна.